Từ cậu bé Chăm mồ côi đến Sài Gòn lập nghiệp
Chế Linh, tên khai sinh là Jamlen (Trà-len), tên Việt là Lưu Văn Liên, chào đời ngày 3 tháng 4 năm 1942 tại Paley Hamu Tanran, gần Phan Rang (nay thuộc làng Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận). Tuổi thơ ông sớm chịu cảnh mồ côi cha khi mới lên bốn. Sau khi hoàn thành bậc tiểu học chương trình Pháp tại trường làng, nơi ông được các linh mục người Pháp truyền dạy những kiến thức âm nhạc vỡ lòng, Chế Linh tiếp tục học trung học tại trường Bồ Đề ở Phan Rang.
Mang trong mình khát vọng đổi đời, tháng 8 năm 1959, chàng trai trẻ Lưu Văn Liên một mình rời quê hương lên Sài Gòn. Những ngày đầu nơi đất khách quê người đầy thử thách, ông làm giúp việc cho một gia đình người Hoa. May mắn thay, người chủ tốt bụng không chỉ trả công hậu hĩnh mà còn tạo điều kiện cho ông tiếp tục việc học, giúp ông có điểm tựa ban đầu để xây dựng tương lai.
Những bước chân đầu tiên trên con đường âm nhạc
Năm 1962, Chế Linh tham gia đoàn văn nghệ Biệt Chính Biên Hòa, lưu diễn phục vụ ở các vùng nông thôn cùng các nhạc sĩ Châu Kỳ và Trúc Phương. Dù ban đầu tham gia một phần vì thù lao, nhưng đây chính là môi trường nuôi dưỡng niềm đam mê âm nhạc trong ông.
Khi đoàn giải tán vào năm 1964, ông chuyển sang làm tài xế chở đá tại núi Bửu Long, làm việc chung với nhạc sĩ Bằng Giang. Chính trong giai đoạn lao động vất vả này, Chế Linh vừa luyện giọng, vừa bắt đầu tập tành sáng tác. Nhạc sĩ Bằng Giang, nhận thấy tài năng và khát khao của người bạn trẻ, đã hết lòng động viên ông theo đuổi con đường ca hát chuyên nghiệp. Sự hợp tác giữa hai người đã cho ra đời những ca khúc ghi dấu ấn như "Bài ca kỷ niệm", "Đêm buồn tỉnh lẻ", "Đoạn tái bút"...
Sau đó không lâu, hai nhạc sĩ Châu Kỳ và Trúc Phương tìm gặp lại, khuyên ông trở về Sài Gòn để phát triển sự nghiệp. Họ đã sáng tác riêng cho ông nhiều ca khúc mang chủ đề người lính với ca từ mộc mạc, dễ đi vào lòng người.
Vươn đến đỉnh cao và trở thành "Tứ trụ nhạc vàng"
Năm 1964 là một dấu mốc quan trọng khi Chế Linh ký hợp đồng với hãng đĩa Continental và phát hành đĩa nhạc đầu tay "Vùng biển trời và màu áo em", sau đó tiếp tục hợp tác với hãng Dĩa Hát Việt Nam. Giọng ca độc đáo, đầy cảm xúc của ông nhanh chóng chiếm được cảm tình của đông đảo công chúng.
Dù người song ca đầu tiên là Thanh Tâm, nhưng sự kết hợp giữa Chế Linh và Thanh Tuyền mới thực sự tạo nên một hiện tượng. Khoảng năm 1967-1968, theo ý tưởng của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông muốn làm mới thị trường, Chế Linh và Thanh Tuyền được ghép đôi. Đĩa nhạc đầu tiên với ca khúc "Hái hoa rừng cho em" (Trương Hoàng Xuân) thành công vang dội, mở đầu cho hàng loạt bản song ca ăn ý, đưa tên tuổi cả hai lên đỉnh cao.
Với giọng ca và phong cách riêng biệt, Chế Linh cùng với Duy Khánh, Nhật Trường, Hùng Cường được mệnh danh là "Tứ trụ nhạc vàng", bốn giọng ca nam tiêu biểu nhất của dòng nhạc này thời kỳ đầu.
Năm 1972, tài năng của ông được ghi nhận bằng giải thưởng Kim Khánh – Huy chương vàng nam ca sĩ xuất sắc nhất do nhật báo Trắng Đen tổ chức. Tuy nhiên, cũng trong năm đầy biến động này, ông từng bị chính quyền Việt Nam Cộng hòa cấm biểu diễn một thời gian do nội dung một số ca khúc bị cho là không phù hợp trong bối cảnh chiến sự.
Những biến cố sau 1975 và cuộc sống nơi hải ngoại
Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, cuộc đời Chế Linh rẽ sang một trang khác đầy sóng gió. Ông bị bắt tại ga Sông Mao với cáo buộc "phản động" và trải qua 28 tháng biệt giam. Sau khi ra tù, ông tìm đường vượt biên sang Malaysia và cuối cùng định cư tại Toronto, Canada.
Tại xứ người, Chế Linh vừa gây dựng cơ sở kinh doanh, vừa tiếp tục mang lời ca tiếng hát phục vụ cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới, giữ lửa cho dòng nhạc vàng nơi hải ngoại.
Trở về và tái ngộ khán giả quê nhà
Năm 2007, sau nhiều năm xa cách, Chế Linh lần đầu tiên trở về Việt Nam biểu diễn trong một chương trình do đoàn văn hóa UNESCO tổ chức. Năm 2011, ông thực hiện liveshow kỷ niệm mang tên "30 năm tái ngộ" tại Hà Nội, đánh dấu sự trở lại chính thức với khán giả quê nhà. Kể từ đó, ông đã nhiều lần về nước thực hiện các đêm nhạc lớn và kết hợp du lịch, thăm lại những nơi gắn bó với tuổi trẻ.
Đời tư nhiều thăng trầm
Bên cạnh sự nghiệp rực rỡ, đời tư của Chế Linh cũng trải qua nhiều cung bậc. Ông kết hôn lần đầu năm 21 tuổi, có 5 người con sau 4 năm chung sống. Cuộc hôn nhân thứ hai là với em gái của người vợ đầu, kéo dài 4 năm và có thêm 4 người con. Năm 1972, ông kết hôn lần thứ ba với người vợ tên Thúy Hằng khi bà mới 17 tuổi, có với nhau 2 người con; không may, bà qua đời khi mới 20 tuổi do tự vẫn. Cuối năm 1975, ông kết hôn lần thứ tư với bà Vương Nga và có thêm 3 người con.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử và cuộc đời, Chế Linh vẫn đứng vững như một tượng đài của dòng nhạc vàng, giọng ca của ông vẫn tiếp tục làm say đắm biết bao thế hệ người yêu nhạc Việt Nam.
