Cũng chính vì là cái nôi của cách mạng nên vùng đất Tuyên Quang anh hùng bất khuất luôn là nơi lưu giữ các giá trị văn hoá cũng như những địa danh, truyền thuyết đã đi vào thơ văn và tồn tại qua rất nhiều năm kể từ những thời xa xưa cho đến ngày nay và Cọc Vài là 1 trong những địa danh nổi tiếng, gắn bó với câu truyện truyền thuyết bí ẩn nhưng cũng đầy nhân văn khi nơi đây lưu giữ những giá trị về sự đoàn kết và đi lên trong gian khó của đồng bào dân tộc Tày nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung.
Sự tích Cọc Vài giữa trốn đại ngàn linh thiêng
Cách trung tâm TP Tuyên Quang hơn 100km là thị trấn Na Hang nhỏ bé nhưng đầy vẻ bí ẩn, nơi có rất nhiều sự tích dân gian huyền thoại đã gắn bó với biết bao thế hệ những con người giữ đất, giữ rừng và sống trên sông nước. Với diện tích lên đến 15.000 ha, trong đó có 8000 ha diện tích là mặt nước nên Na Hang còn được mọi người ví von như “Hạ Long trên cạn” bởi khung cảnh bạt ngàn, xanh tươi của sông suối, cỏ cây, núi đá.
Và trong rất nhiều những địa danh với vẻ hoang sơ ẩn mình giữa đại ngàn linh thiêng thì sự tích Cọc Vài là câu chuyện huyền bí và gắn bó với người đồng bào dân tộc Tày nơi đây.
Chuyện kể rằng, Tài Ngào là một chàng trai khổng lồ, chăm chỉ, chịu khó, năm đó hạn hạn kéo dài, chàng nghĩ mãi rồi mới quyết định đắp đập ngăn sông cho nước dâng lên để lấy nước giúp dân làng. Ngày ngày chàng ra sức dồn đập ngăn sông cho nước dâng lên để lấy nước từ tận chân núi Pắc Tạ ngược lên vùng Đức Xuân, Thúy Loa để chuẩn bị lấp tận chỗ núi đổ, bởi tại nơi này lòng sông hẹp mà hai bên lại có núi cao sừng sững, công việc đang đến lúc gần xong thì có một kẻ xấu trong bản muốn cản trở công việc của chàng bèn nhằm lúc chàng đang mải dồn đá, hắn đã đến và nói dối rằng mẹ chàng ở nhà ốm nặng và đã qua đời.
Tài Ngào tưởng thật vội làm chiếc quan tài bằng đã vác về để chôn cất mẹ, về đến nhà, thấy mẹ đang ngủ say, Tài ngào tưởng mẹ đã chết, liền lấy tay vuốt mắt mẹ, nào ngờ bàn tay khổng lồ của chàng đã làm móp thái dương mẹ khiến mẹ tắt thở.
Thương mẹ, Tài Ngào kêu gào thảm thiết, nước mắt của chàng chảy thành sông làm cuốn trôi chiếc quan tài đá và thi hài người mẹ. Quan tài của mẹ vướng lại Cọc Vài nằm bên bờ sông Gâm - chỗ Tài Ngào đang đắp đập dở và cứu Trâu Trời. Nhờ có Cọc Vài, anh đã tìm được thi hài của mẹ để chôn cất. Chú Trâu Trời được Tài Ngào cứu giúp đã đưa những chú trâu ở xa kéo về làm lễ tang mẹ cùng Tài Ngào tại Cọc Vài, sau đó, những chú trâu không đi đâu, quyết ở lại thôn bản giúp Tài Ngào và người dân tăng gia sản xuất, đồng ruộng ngút mắt, mùa màng bội thu, no ấm. Cũng từ đó, người dân nơi đây coi Cọc Vài tại lòng hồ là nơi linh thiêng đầy bí ẩn giữa đại ngàn.
Địa điểm du lịch không thể bỏ qua của du khách thập phương
Cọc Vài hay còn gọi Vài Phạ, trong tiếng Tày nghĩa là “Cọc buộc Trâu trời” đã trở thành một địa điểm thăm quan du lịch không thể bỏ qua của du khách thập phương. Cọc Vài vốn là một núi đá vôi khổng lồ cao hàng trăm mét nằm trên mặt sông, mỗi lần du khách qua đây thường dừng lại và đi thuyền ra lấy tay chạm vào vì tương truyền rằng, nếu ai đang gặp khó khăn trong cuộc sống cũng như gặp những chuyện xui xẻo không may chỉ cần chạm tay vào Cọc Vài và ước nguyện thì lời thỉnh cầu sẽ linh ứng.
Đến với Tuyên Quang, mảnh đất anh hùng cách mạng chúng ta ghé thăm Na Hang nơi có sự tích về truyền thuyết Cọc Vài linh thiêng nằm trên lòng sông gâm thơ mộng với khung cảnh thiên nhiên hoang sơ kỳ bí, nhâm nhi một chút rượu ngô men lá chứ danh cùng với những món ăn đặc trưng của người dân Tuyên Quang sẽ giúp cho du khách bỏ lại tất cả những bộn bề của cuộc sống để hoà mình cùng với núi non sông nước.
Sự tích Cọc Vài, địa điểm du lịch với câu truyện truyền thuyết kỳ bí đã tạo nên vẻ đẹp đầy thơ mộng nơi chứng minh cho việc đi lên trong gian khó của những con người nhỏ bé nhưng có sự quyết tâm, đoàn kết, giữ đất, giữ rừng và cuộc sống trên dòng sông thơ mộng của đồng bào dân tộc Tày nói riêng và các dân tộc khác đang làm ăn sinh sống trên mảnh đất linh thiêng huyền bí trốn đại ngàn nói chung.
