Một khởi đầu từ biến cố sinh tử
Hành giả Mạnh Tâm (tên thật Lê Minh Kiệt, sinh năm 1996) vừa hoàn thành tác phẩm đồ sộ Phạm Thiên Thư. Ít ai biết, ẩn sau cái tên gợi chất cổ thư ấy là câu chuyện rất đời thường: một người cha trẻ trải qua tai nạn giao thông nghiêm trọng khi con trai mới hai tháng tuổi. Trong khoảnh khắc nằm trên giường bệnh, anh tự hỏi: “Nếu mình ra đi bây giờ, con trai sẽ lớn lên mà không biết cha mình là ai, nghĩ gì, muốn truyền lại điều gì?”
Anh nhớ lại: “Khi xuất viện, tôi nhìn con đang còn đỏ hỏn mà thấy mình phải làm gì đó lớn lao. Tôi không muốn để lại vài lời dặn vội vàng. Tôi muốn để lại một tấm bản đồ nơi con trai có thể tìm thấy kiến thức, định hướng và cả tâm hồn cha mình.” Chính quyết tâm đó đã làm nên Phạm Thiên Thư, một dự án vừa mang tính cá nhân vừa có ý nghĩa phổ quát.
Hai nửa bổ sung nhau: “Bản đồ tri thức” và “Hành trình tâm thức”
Khác với nhiều cuốn sách cha mẹ viết cho con, Phạm Thiên Thư được thiết kế như một “bộ tổng tập” tri thức nhân loại. Mạnh Tâm chia cuốn sách thành hai phần lớn, vừa đối lập vừa soi chiếu:
- Quyển Thượng: 8 phần, 36 chương, 555 trang. Đây là hệ thống tri thức từ khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, lịch sử văn minh, triết học, tôn giáo – tâm linh, siêu hình học cho tới đời sống cá nhân, gia đình, đạo đức và trách nhiệm hiện sinh.
- Quyển Hạ: không chia chương, mà là dòng văn xuôi liên tục – hành trình nội tâm từ đời sống thực tại, đến “một ngọn đèn – ánh lửa thiêng trong tim”, quá trình tan rã định kiến, ký ức, bản ngã, cho tới phần kết trong tĩnh lặng tuyệt đối.
Mạnh Tâm giải thích: “Quyển Thượng giống như bản đồ tri thức bên ngoài; Quyển Hạ là hành trình tâm thức bên trong. Hai phần soi chiếu lẫn nhau, giúp người đọc vừa mở rộng nhận thức vừa quay về chính mình.”
Quyển Thượng - Bách khoa nhưng có linh hồn
Điểm gây ấn tượng trước tiên là độ dày và chiều sâu. Bên trong không chỉ có vật lý, toán học, thiên văn học mà còn có lịch sử văn minh, nghệ thuật, tôn giáo, triết học, gia đình, đạo đức. Không đơn thuần liệt kê kiến thức, Mạnh Tâm kết nối các lĩnh vực thành một “khung cảnh tri thức”:
- Vật lý và vũ trụ dẫn sang câu hỏi siêu hình.
- Nghệ thuật và tôn giáo dẫn sang câu hỏi về ý nghĩa nhân sinh.
- Gia đình và đạo đức khép lại như lời nhắn nhủ đầy nhân bản.
Độc giả nhận xét Phạm Thiên Thư làm được điều mà sách giáo khoa chưa làm: đặt mọi tri thức trên cùng bản đồ, để người đọc thấy mối liên hệ giữa chúng. Có thể gọi đây là một “tấm bản đồ” mở, nơi kiến thức không còn rời rạc mà đan thành mạng lưới.
Quyển Hạ – Dòng chảy nội tâm liền mạch
Nếu Quyển Thượng là “vũ trụ tri thức”, thì Quyển Hạ là “dòng sông chứng nghiệm”. Không chương, không mục lục, tác phẩm chảy liền như nhật ký tâm thức. Người đọc không thể “lướt” qua mà phải đọc chậm, dừng lại, thậm chí nhắm mắt cảm nhận. Đây chính là “phần sống” của Phạm Thiên Thư - nơi tri thức trở thành sự sống, chữ trở thành “nghi thức”.
Trong Quyển Hạ, người đọc sẽ thấy diễn trình: từ đời sống thực tại đến sự xuất hiện “ngọn đèn”, rồi quá trình tan rã định kiến, ký ức, suy nghĩ, bản ngã; đến trạng thái tỉnh thức, ánh lửa thiêng trong tim, sự hiện diện của ánh sáng bao trùm tất cả và cuối cùng là sự im lặng tuyệt đối - như dấu chấm của một bản nhạc dài.
Phong cách viết: Vừa học thuật vừa thi ca
Ngôn ngữ trong Phạm Thiên Thư có lúc là phân tích thuyết lượng tử, vũ trụ học; có lúc lại giống nhật ký tâm linh. Mạnh Tâm nói: “Tôi không muốn viết giáo trình khô khan. Tôi muốn viết một cuốn thư có hơi thở, có trái tim, để con trai và bất cứ ai cảm nhận được tôi đang trò chuyện cùng họ.”
Nhờ vậy, dù đề cập những chủ đề phức tạp, Phạm Thiên Thư vẫn giữ được chất gần gũi, không hàn lâm kiểu khoá kín, mà là một cuộc trò chuyện dài, xuyên suốt, chân thành.
Tác giả trẻ - một hiện tượng trong xuất bản
Sinh năm 1996, ở tuổi 29, Mạnh Tâm ý thức mình còn trẻ nhưng coi đó là lợi thế: cái nhìn mở, không bị giới hạn. Anh tâm sự: “Người trẻ có sự can đảm, không bị khuôn khổ cũ bó buộc. Tôi muốn gom nhiều nguồn tri thức để đúc kết.”
Giới xuất bản xem Phạm Thiên Thư như một hiện tượng: tác phẩm đồ sộ, hiện đại mà thấm đẫm tinh thần truyền thống, được viết bởi một người cha chưa đến 30 tuổi. Nó cho thấy người trẻ Việt Nam không chỉ dấn thân khởi nghiệp kinh doanh mà còn dấn thân vào hành trình tri thức - tâm linh.
Xuất bản và phát hành: Không vì lợi nhuận
Phạm Thiên Thư đã hoàn thành và chuẩn bị ra mắt bản in chính thức. Mạnh Tâm khẳng định: dự án này không vì mục đích lợi nhuận, chỉ mong cuốn sách đến được với người thực sự cần nó.
Bên cạnh đó, anh còn hai đầu sách khác: Kẻ Phá Trời và Kinh sách cổ và Bản đồ linh hồn sẽ được tặng miễn phí dưới dạng PDF để lan tỏa tri thức rộng hơn. Anh tin rằng chia sẻ là cách làm tri thức sống tiếp trong cộng đồng. Độc giả liên hệ qua Fanpage: Tủ Sách Mạnh Tâm (link: https://www.facebook.com/share/1JiRVBvPYy/ ) để nhận miễn phí sách.
Di sản để lại cho con - và cho người đọc hôm nay
Với Phạm Thiên Thư, Mạnh Tâm không chỉ viết cho con trai mà còn tạo nên một tác phẩm có sức cộng hưởng rộng lớn. Câu chuyện cha - con chỉ là điểm khởi đầu; cốt lõi là khát vọng vẽ bản đồ tri thức và tâm thức cho bất kỳ ai muốn tìm đường về chính mình. Anh chia sẻ: “Mỗi người đều có ‘cuốn thư’ bên trong. Phạm Thiên Thư chỉ là phiên bản tôi viết ra. Nếu con trai tôi sau này viết cuốn thư của riêng nó, đó là điều tuyệt vời nhất.”
Điều đáng chú ý là cuốn sách không dừng ở thông tin mà còn truyền cảm hứng tự học, tự soi. Nó khiến người đọc nhận ra kiến thức không chỉ là “cái để biết” mà còn là “con đường để sống”.
Một xu hướng mới của người trẻ Việt Nam
Nhìn từ góc độ báo chí, Phạm Thiên Thư phản ánh xu hướng mới: người trẻ Việt Nam đang tìm cách vượt khỏi biên giới nghề nghiệp và tiêu dùng để bước vào hành trình tri thức - tâm linh, tìm kiếm sự kết hợp giữa “bản đồ bên ngoài” và “bản đồ bên trong”.
Dù là “thư của cha cho con” hay “bản đồ tri thức cho mọi người”, cuốn sách này đang mở ra một con đường riêng lặng lẽ nhưng bền bỉ trong đời sống xuất bản hôm nay. Nó chứng minh rằng viết một cuốn sách đồ sộ không chỉ dành cho những học giả lão thành; người trẻ, với trải nghiệm đủ sâu, cũng có thể tạo ra công trình mang tính di sản.
