Chuyến công tác này nằm trong khuôn khổ một dự án do Chính phủ Pháp tài trợ, tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác nông nghiệp sinh thái giữa hai quốc gia.
Mục tiêu chính của Senegal là học hỏi kinh nghiệm từ Việt Nam về việc lựa chọn giống cây trồng hiệu quả và xây dựng các chính sách phù hợp để thu hút khu vực tư nhân tham gia vào quá trình phát triển sản xuất.
Các nhà khoa học nông nghiệp Senegal đến thăm cánh đồng tại Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm.
Ảnh: Kiều Chi.
Tại buổi làm việc với Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (FCRI), TS. Madiama Cissé, Giám đốc Khoa học Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Senegal (ISRA), bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đến quy trình chọn tạo, khảo nghiệm và khuyến nông của Việt Nam. Ông nhận định đây là chìa khóa để chuyển giao thành công các giống cây trồng mới.
Theo TS. Phạm Thiên Thành, Phó Viện trưởng FCRI, Việt Nam đã đạt được thành tựu đáng kể trong việc rút ngắn thời gian công nhận giống mới, nhờ sự kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học và chính sách khảo nghiệm quốc gia. Việc này giúp các giống mới nhanh chóng đến tay nông dân. Việt Nam cũng kiểm soát chất lượng hạt giống rất chặt chẽ, với các tiêu chí đánh giá và quy trình khảo nghiệm được quy định rõ ràng trong Luật Trồng trọt.
Đoàn Senegal đặc biệt quan tâm đến kinh nghiệm của Việt Nam trong việc đối phó với biến đổi khí hậu. TS. Waly Diouf, Điều phối viên Chương trình Quốc gia về Tự chủ lúa gạo (PNAR), đặt câu hỏi về cách ứng phó với hạn hán và sâu bệnh. TS. Thành cho biết, Việt Nam tập trung vào việc chọn tạo các giống kháng bệnh thay vì lạm dụng thuốc trừ sâu, một giải pháp bền vững và thân thiện với môi trường.
Trong hơn 10 năm qua, FCRI đã nghiên cứu và công nhận 105 giống cây trồng mới, trong đó có 50 giống lúa chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh nổi bật như HDT10, BD15-02 (kháng bệnh đạo ôn) hay BT7KBL-02 (kháng bệnh bạc lá). Bên cạnh đó, Viện cũng chú trọng phát triển các giống cây trồng thích ứng với từng vùng sinh thái, ví dụ như giống chịu mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long hay giống chịu úng ở miền Bắc.
Chiều cùng ngày, đoàn công tác đã làm việc với Tập đoàn ThaiBinh Seed. Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch HĐQT, nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách chiến lược từ Chính phủ Việt Nam, đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc nghiên cứu và sản xuất. Ông cũng khẳng định rằng, để thúc đẩy quá trình chuyển đổi, các doanh nghiệp phải chủ động và nắm bắt thời cơ khi có những chủ trương đổi mới.
Theo TS. Waly Diouf, rất ít doanh nghiệp ở Senegal có thể sản xuất giống lúa một cách bài bản như ThaiBinh Seed, do đó ông đánh giá cao vai trò của Tập đoàn này trong việc chuyển đổi mô hình kinh doanh và ứng dụng công nghệ hiện đại. Ông Báo cũng bày tỏ sự sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với Senegal trong việc chuyển giao công nghệ.
PGS.TS Đào Thế Anh, Chủ tịch Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam.
Để giải quyết những thách thức mà Senegal đang đối mặt, đặc biệt là việc thu hút khu vực tư nhân, PGS.TS Đào Thế Anh, Chủ tịch Hội Khoa học Phát triển nông thôn Việt Nam, đề xuất một số giải pháp bổ sung:
(1) Tăng cường vai trò của các tổ chức liên ngành: Ông cho rằng cần có các tổ chức liên ngành để tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân. Điều này giúp các giống cây trồng mới được nghiên cứu và phát triển theo đúng nhu cầu thị trường, đồng thời đảm bảo quá trình thương mại hóa diễn ra hiệu quả.
(2) Xây dựng cơ chế tài chính linh hoạt: Để khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào sản xuất giống, Chính phủ Senegal cần ban hành các chính sách hỗ trợ tài chính như quỹ tín dụng ưu đãi, bảo hiểm rủi ro cho các dự án giống cây trồng
(3) Đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp: Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý dữ liệu giống, theo dõi quá trình sinh trưởng của cây trồng và kết nối chuỗi cung ứng sẽ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các doanh nghiệp tư nhân.
(4) Phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững: Bên cạnh việc chọn tạo giống, cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp tư nhân có thể thu được lợi nhuận cao hơn và có động lực để đầu tư lâu dài vào ngành giống.
Với những kinh nghiệm quý báu từ Việt Nam cùng các giải pháp toàn diện, chuyến khảo sát này đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới, hứa hẹn sẽ giúp Senegal cải thiện năng suất nông nghiệp, đạt được mục tiêu tự chủ lương thực và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.
