Kẻ thứ ba đó là một con cáo xảo quyệt, một bậc thầy trong việc thao túng. Nó không chỉ lanh lợi, mà còn hiểu rất rõ tâm lý con người. Nó nhìn thấy sự kiêu hãnh và danh dự của người trí thức nơi Giáo sư Hưng, và sự ngây thơ, nhiệt thành của Long. Bằng cách lợi dụng cả hai điểm đó, nó đã dàn dựng một vở kịch hoàn hảo.
Con cáo bắt đầu bằng những lời thì thầm: Nó nói với Long rằng Giáo sư Hưng đang chiếm đoạt công sức của cậu để đánh bóng danh tiếng của mình. Nó lại nói với Giáo sư Hưng rằng Long đang âm mưu lật đổ ông để chiếm lấy vị trí. Mọi lời nói của nó đều được lồng ghép một cách tinh vi vào những sự thật nhỏ nhặt, khiến cả hai không thể không tin.
Với uy tín và phẩm hạnh của một trí thức lâu năm, Giáo sư Hưng đã vô tình trở thành một phần của vở kịch. Ông tin vào lời con cáo, và bằng sự uyên bác cùng khả năng lập luận sắc bén của mình, ông đã trình bày câu chuyện trước công chúng một cách đầy thuyết phục. Mọi người đều tin ông, đều cảm phục sự bao dung của một người thầy khi phải đối mặt với "sự phản bội" của học trò. Còn Long, cậu bị đẩy vào ngõ cụt, không còn ai tin tưởng, không còn ai lắng nghe.
Trong khoảnh khắc tưởng chừng như đã gục ngã, Long chợt nhớ lại bài học đầu tiên mà thầy đã dạy: Sự thật chính là ngọn đuốc soi đường cho người làm báo. Cậu quyết định không biện minh bằng lời nói suông, mà dùng chính những kỹ năng nghiệp vụ của mình để đi tìm sự thật.
Sau bao ngày tháng thu thập chứng cứ, Long đã viết một bản tường trình chi tiết, vạch trần mọi âm mưu của con cáo xảo quyệt. Anh hiểu rằng nếu công khai bản tường trình này, danh tiếng của Giáo sư Hưng sẽ bị hủy hoại. Vì vậy, Long đã chọn một lối đi khác: anh chỉ gửi bản tường trình cho những người có liên quan và những vị giáo sư đồng nghiệp thân cận của thầy. Cuối bản tường trình, Long đã lấy máu của mình để cam đoan rằng những gì anh viết là sự thật.
Khi nhận được bản tường trình, Giáo sư Hưng đã chết lặng. Ánh mắt ông dán chặt vào vết máu đỏ trên trang giấy, một lời thề danh dự không thể chối cãi. Tất cả sự kiêu hãnh và bao biện của ông bỗng tan biến. Ông nhận ra mình đã bị con cáo xảo quyệt lợi dụng để trở thành một công cụ làm tổn thương học trò mình yêu quý.
Ông lập tức gửi cho Long một bức thư, ngắn gọn nhưng đầy chân thành: "Thầy xin nhận trách nhiệm và những thiếu sót khi đã để kẻ thứ ba xen vào mối quan hệ vốn dĩ tốt đẹp của chúng ta, làm cho chúng ta trở nên nghi kỵ và chia rẽ. Đây là một bài học chung cho tất cả chúng ta. Hãy cùng thầy xây dựng một khu vườn đẹp hơn nữa, nơi những hạt bụi của mưu mô, xảo trá sẽ không bao giờ có chỗ đứng."
Và từ đó, câu chuyện này vẫn được nhắc mãi như một bài học quý giá về sức mạnh của sự thật, lòng dũng cảm và sự thao túng tâm lý. Nó nhắc nhở mọi người hãy cẩn trọng với những lời nói tưởng chừng vô hại, vì đôi khi, một kịch bản hoàn hảo có thể được dựng nên từ những điều giản đơn nhất.
